Poniżej przedstawiamy propozycję wykładów, warsztatów i zajęć laboratoryjnych z chemii dla uczniów szkół ponadpodstawowych:
- Chemia z prądem
Forma zajęć: Zajęcia w laboratorium dla grupy 12 osobowej lub Wykład (z prezentacją nagrań eksperymentów) dla grupy 30 osobowej.
Streszczenie: Podstawowe zagadnienia elektrochemii: szereg napięciowy metali, ogniwa galwaniczne, elektroliza, korozja.
Prowadzący: dr Barbara Pezler. - Wszystkie barwy metali
Forma zajęć: Zajęcia w laboratorium dla grupy 12 osobowej.
Streszczenie: Reakcje pierwiastków przejściowych na różnych stopniach utlenienia: mangan, miedź, żelazo, srebro.
Prowadzący: dr Barbara Pezler. - Reakcje na wyścigach
Forma zajęć: Zajęcia w laboratorium dla grupy 12 osobowej lub Wykład (z prezentacją nagrań eksperymentów) dla grupy 30 osobowej.
Streszczenie: Elementy kinetyki chemicznej: czynniki, od których zależy szybkość reakcji chemicznej: temperatura, stężenie, rodzaj substancji, powierzchnia międzyfazowa.
Prowadzący: dr Barbara Pezler. - Węgiel, wodór i ...?
Forma zajęć: Zajęcia w laboratorium dla grupy 12 osobowej.
Streszczenie: Analiza związków organicznych: wykrywanie siarki, azotu, chlorowców; klasyfikacja związku na podstawie rozpuszczalności; wykrywanie grup funkcyjnych.
Prowadzący: dr Barbara Pezler. - Promieniowanie rentgenowskie: historia odkrycia, właściwości, źródła i zastosowania
Forma zajęć: Wykład.
Streszczenie: Promieniowanie rentgenowskie w widmie fal elektromagnetycznych. Wilhelm Conrad Röntgen, historia odkrycia promieniowania rentgenowskiego. Właściwości promieniowania rentgenowskiego: widmo ciągłe, widmo charakterystyczne, oddziaływanie promieniowania z materią. Źródła promieniowania rentgenowskiego: lampa rentgenowska, synchrotron. Promieniowanie synchrotronowe, wzbudzanie, właściwości, zastosowania. Synchrotrony na świecie i w Polsce. Zastosowania promieniowania rentgenowskiego w nauce, medycynie i technice.
Prowadzący: Dr hab. inż. Zbigniew Karczmarzyk, prof. uczelni. - Struktury krystaliczne pierwiastków i związków chemicznych.
Forma zajęć: Wykład + Prezentacja modeli struktur krystalicznych pierwiastków i związków chemicznych.
Streszczenie: Stan krystaliczny, definicja kryształu. Sieć krystaliczna i przestrzenna, komórka elementarna, układy krystalograficzne, typy sieci Bravais’ego. Klasyfikacja ciał krystalicznych. Wybrane struktury pierwiastków i związków chemicznych: Cu, α-W, Mg, C (diament, grafit), NaCl, CsCl, ZnS (blenda cynkowa, wurcyt), FeS2 (CO2), CaF2.
Prowadzący: Dr Waldemar Wysocki. - Hybrydyzacja orbitali atomowych a właściwości fizyko-chemiczne związków organicznych.
Forma zajęć: Wykład.
Streszczenie: W trakcie wykładu zostaną przedstawione podstawie typy hybrydyzacji atomów w związkach organicznych. Głównym celem wykładu będzie omówienie znaczenia teorii orbitali zhybrydyzowanych dla zrozumienia struktury cząsteczek i jej zastosowanie do wyjaśnienia właściwości fizyko-chemicznych związków organicznych.
Prowadzący: Dr hab. Ewa Wolińska, prof. uczelni. - Aspiryna - niesamowita historia niezwykłego leku.
Forma zajęć: Wykład + Warsztaty.
Streszczenie: Artefakty pochodzące z okresu starożytnych cywilizacji (cywilizacja Sumeryjska, starożytny Egipt) dowodzą stosowania w celach leczniczych wywaru z kory wierzby. Pierwsze prace eksperymentalne, których zadaniem była izolacja salicylanów - substancji aktywnych znajdujących się w korze wierzby i ustalenie ich struktury przeprowadzone zostały dopiero w XIX wieku. Gwałtowny rozwój chemii organicznej w tym stuleciu pozwolił na otrzymanie pierwszego syntetycznego leku – kwasu salicylowego. Następnie w laboratoriach firmy Bayer otrzymano jego pochodną - kwas acetylosalicylowy znany pod nazwą handlową aspiryna. W trakcie wykładu omówione zostaną właściwości aspiryny, mechanizm jej działania przeciwzapalnego na poziomie molekularnym oraz wpływ aspiryny na agregację płytek krwi i jej zastosowanie w kardiologii. Przedstawione zostaną prowadzone aktualnie badania nad zastosowaniem aspiryny w leczeniu różnych typów raka, w profilaktyce choroby Alzheimera oraz innych chorób. Celem warsztatów będzie synteza kwasu acetylosalicylowego (aspiryny) w pracowni syntezy organicznej.
Prowadzący: Dr hab. Ewa Wolińska, prof. uczelni oraz mgr inż. Karolina Bojar. - Badanie zasadowości oraz twardości ogólnej wody powierzchniowej.
Forma zajęć: Warsztaty.
Streszczenie: Fizykochemiczna analiza wody to badania, których głównym celem jest określenie parametrów wody związanych z jej właściwościami fizycznymi, a także ilością i rodzajem związków chemicznych, jakie się w niej znajdują. Te informacje są niezbędne do określenia przydatności wody do spożycia. W Polsce muszą być zgodne z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Wystąpienie jakichkolwiek odstępstw jest równoznaczne z potrzebą poprawy jakości wody za pomocą wybranych metod jej uzdatniania. Celem warsztatów jest zapoznanie się z obowiązującymi w Polsce metodami wyznaczania parametrów charakterystycznych dla wód, a także oznaczenie zasadowości ogólnej metodą miareczkowania alkacymetrycznego i twardości wody metodą miareczkowania kompleksometrycznego w badanych próbkach wód.
Prowadzący: Dr Joanna Jabłońska. - Nowoczesne materiały.
Forma zajęć: Wykład.
Streszczenie: Informacja o historii odkryciu, właściwościach i zastosowaniu materiałów typu: ciekłe kryształy, nanomateriały, metamateriały i nadprzewodniki.
Prowadzący: Dr Arkadiusz Rudzki. - Produkcja i magazynowanie energii.
Forma zajęć: Wykład.
Streszczenie: Rodzaje energii i ich wzajemne przekształcanie. Krótki rys historyczny wykorzystywania energii. Współczesne sposoby wytwarzania i magazynowania energii.
Prowadzący: Dr Arkadiusz Rudzki. - Polimorfizm ciekłych kryształów.
Forma zajęć: Warsztaty.
Streszczenie: Dotyczy temperaturowych pokazów przemian fazowych ciekłych kryształów za pomocą mikroskopii polaryzacyjnej.
Prowadzący: Dr Arkadiusz Rudzki. - Zastosowanie spektrometrii ruchliwości jonów (IMS) w wykrywaniu niebezpiecznych substancji chemicznych.
Forma zajęć: Wykład.
Streszczenie: Wykrywanie materiałów wybuchowych, narkotyków i innych substancji niebezpiecznych jest ważnym zadaniem mającym na celu zapewnienie bezpieczeństwa obywateli na całym świecie. Spektrometr ruchliwości jonów (IMS) jest jednym z urządzeń stosowanym w obszarze bezpieczeństwa, ze względu na swoją kompaktową konstrukcję, szybki czas reakcji oraz zdolność do pracy przy ciśnieniu atmosferycznym. IMS to technika separacji jonów oparta na interakcjach jonów z cząsteczkami gazu nośnego w słabym jednorodnym polu elektrycznym.
Prowadzący: Dr Bartosz Michalczuk. - E-papierosy cud techniki czy kolejne zagrożenie życia.
Forma zajęć: Wykład + Ćwiczenia laboratoryjne.
Streszczenie: Palenie tytoniu jest jednym z bardziej niebezpiecznych nałogów człowieka. Głównym składnikiem powodującym uzależnienie jest nikotyna, która odpowiada za pobudzenie receptorów nikotynowych, które uwalniają hormon szczęścia – dopaminę w mózgu. Uzależnienie od tytoniu silnie wiąże się z poziomem wykształcenia, sytuacją materialną, rodzajem wykonywanej pracy oraz różnymi innymi czynnikami społecznymi i osobistymi. Palenie papierosów wytwarza dym zawierający ponad 4000 związków chemicznych, w tym czynniki rakotwórcze. Powodują one liczne choroby, takie jak nowotwory płuc, krtani, tchawicy oraz choroby układu krążenia. Ponadto, wdychanie dymu przez osoby niepalące, również wiąże się z poważnymi zagrożeniami zdrowotnymi. Nikotyna charakteryzuje się silnym działaniem uzależniającym zarówno na poziomie psychicznym, jak i fizycznym poprzez oddziaływanie na ośrodkowy układ nerwowy. Uzależnienie psychiczne wynika z potrzeby osiągnięcia przyjemności i spokoju, a fizyczne z konieczności utrzymania stężenia nikotyny w organizmie. Coraz częściej, nawet w życiu codziennym, spotykamy się z możliwością zakupu alternatywnych form użycia nikotyny, takich jak między innymi e-papierosy, jednorazowe e-papierosy, snusy bądź podgrzewacze tytoniu. E-papierosy postrzegane jako mniej szkodliwe, mogą przyciągać młodych użytkowników, którzy w innym przypadku mogliby unikać produktów nikotynowych. Światowa Organizacja Zdrowia podkreśla na brak dowodów na to, że alternatywne formy palenia są bezpieczniejsze niż tradycyjne papierosy.
Ćwiczenia laboratoryjne mają na celu pokazanie, że podczas palenia tytoniu wytwarzają się różne substancje chemiczne o właściwościach niebezpiecznych, szkodliwych i toksycznych dla człowieka i dla jego zdrowia. Za pomocą charakterystycznych reakcji chemicznych istnieje możliwość potwierdzenia obecności niektórych substancji co zostanie zweryfikowane odpowiednimi eksperymentami uwzględniającymi reakcje barwne i strąceniowe.
Prowadzący: Dr hab. Danuta Branowska, prof. uczelni.
Zainteresowanych prosimy o kontakt z sekretariatem Instytutu Nauk Chemicznych:
email: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
tel. 25 643-10-69
ul. 3 Maja 54
08-110 Siedlce