Komitet Noblowski ogłosił laureatów Nagrody Nobla z chemii za rok 2022. Zostali nimi Carolyn R. Bertozzi z USA, Morten Meldal z Danii i K. Barry Sharpless z USA. Naukowców uhonorowano „za rozwój chemii click oraz chemii bioortogonalnej”.
K. Barry Sharpless w 2001 roku przedstawił koncepcję chemii „click”, która zakłada możliwość syntezy związków o bardzo dużych i skomplikowanych cząsteczkach z małych, prostych substratów. Reakcje stosowane w takich syntezach powinny biec w prostych warunkach i dawać bardzo wysokie wydajności, zachodzić bez udziału rozpuszczalnika lub w rozpuszczalniku, który jest łatwy do usunięcia, generować jedynie nieszkodliwe produkty uboczne możliwe do usunięcia metodami niechromatograficznymi, być stereospecyficzne i wysoce selektywne, charakteryzować się silną aktywacją termodynamiczną, zwykle większą niż 20 kcal/mol, powinny być modułowe i mieć szeroki zakres stosowalności (H. C. Kolb; M. G. Finn; K. B. Sharpless, Angewandte Chemie. 2001, 40, 2004–2021). W niedługim czasie Sharpless i Meldal niezależnie od siebie zaprezentowali reakcję 1,3-cykloaddycji alkinów terminalnych do azydków sodowych katalizowaną jonami miedzi(I) spełniającą założenia chemii „click”.
Praca Sharplessa:
V. V. Rostovtsev; L. G. Green; V. V. Fokin; K. B. Sharpless, Angewandte Chemie. 2002, 41, 2596–2599.
Praca Meldala:
Ch. V. Tornøe; C. Christensen; M. Meldal, J. Org. Chem., 2002, 67, 3057 – 3064.
Trzecia laureatka Carolyn Bertozzi opracowała reakcje „click” zachodzące wewnątrz żywych organizmów, bez zakłócania normalnej chemii komórki. Na określenie tego typu procesów wprowadziła termin „chemia biootrogonalna”. W roku 2004 opisała cykloaddycję [3 + 2] pomiędzy cyklooktynami i azydkami, która zachodzi w warunkach fizjologicznych bez konieczności stosowania toksycznych katalizatorów. Użyteczność reakcji wykazała poprzez selektywną modyfikację biocząsteczek in vitro i na żywych komórkach, która biegła bez widocznej toksyczności.
Praca Bertozzi:
N. J. Agard; J. A. Prescher; C. R. Bertozzi, J. Am. Chem. Soc. 2004, 126, 15046–15047.
K. Barry Sharpless otrzymał Nagrodę Nobla po raz drugi. W roku 2001 został doceniony za katalityczną reakcję chiralnego epoksydowania olefin.
W deszczową niedzielę 11 września na Międzynarodowych Dniach z Doradztwem Rolniczym stoisko UPH okupował Instytut Nauk Chemicznych wraz z Kołem Naukowym Chemików "Spectrum", dzieląc go z biologami i informatykami.
Szanowni Państwo,
Serdecznie zapraszamy młodych naukowców w Państwa instytucji do wzięcia udziału w drugiej edycji międzynarodowego konkursu o Europejską Nagrodę Naukową im. Stanisława Lema, organizowanego przez Politechnikę Wrocławską.
W konkursie mogą wziąć udział młodzi naukowcy niemający więcej niż 40 lat (urodzeni w 1982 roku lub później), związani z uczelnią lub ośrodkiem badawczym państwa należącego do UE lub stowarzyszonego w ramach Programu Horyzont oraz ze Szwajcarii.
Nagroda im. Lema przyznawana jest za aktualne osiągnięcia lub odkrycia naukowe z ostatnich 3 lat, dokonane na szeroko rozumianym polu nauk technicznych. Nagrodzone zostają odkrycia, które odznaczają się kreatywnością, interdyscyplinarnością i wizjonerstwem, zawierające przy tym mocny element technologiczny.
Wniosek konkursowy wraz z wymaganymi dokumentami należy złożyć drogą elektroniczną do 30 września 2022 r. Zwycięzca zostanie ogłoszony 15 listopada 2022 r. w trakcie corocznych obchodów Święta Politechniki Wrocławskiej.
Zwycięzca otrzyma nagrodę pieniężną w wysokości 100 000 PLN (lub jej równowartość w euro), a także zostanie zaproszony do Wrocławia na uroczystość wręczenia nagrody i wygłoszenie okolicznościowego wykładu.
Szczegółowe informacje dotyczące konkursu i wniosku znajdują się na stronie https://lemprize.pwr.edu.pl/.
Wszelkie pytania prosimy kierować na adres Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript..
We współczesnym świecie chemia odgrywa rolę nauki fundamentalnej, stojącej u podstaw innych dyscyplin przyrodniczych oraz mającej wpływ na niemal każdą dziedzinę życia. Jest nauką, na której opiera się wiele tradycyjnych gałęzi gospodarki, wystarczy wymienić przemysł farmaceutyczny, kosmetyczny, budownictwo, przemysł energetyczny oraz przemysł spożywczy. Obecnie przed chemią stają zupełnie nowe cele i zadania. W obliczu problemów dzisiejszej cywilizacji związanych z zanieczyszczeniem środowiska, wskazuje się na konieczność wprowadzenia zasad gospodarki obiegu zamkniętego, który zakłada między innymi wykorzystywanie i przetwarzanie materiałów odnawialnych czy pozyskiwanie biopaliw z odpadów. Chemia, której istotą jest badanie wzajemnych przemian pomiędzy substancjami staje się kluczowym narzędziem do realizacji tych celów. To sprawia, że zmienia się rola chemii, jej znaczenie będzie ciągle rosło, a nowe zadania jakie stają przed chemią spowodują zmianę sposobu jej postrzegania w społeczeństwie. Chemia aspiruje do rangi głównego sprzymierzeńca w walce o środowisko. Z tych powodów studia na kierunku chemia prowadzonym w naszym Instytucie stanowią atrakcyjną ofertę edukacyjną. Program studiów jest ciągle modyfikowany, tak aby dostosować go do potrzeb zmieniającego się rynku pracy. Na studiach pierwszego stopnia, kończących się uzyskaniem tytułu zawodowego licencjata oferujemy kształcenie na dwóch specjalnościach: specjalności analityka chemiczna oraz specjalności nauczanie chemii i przyrody.
